च्यानल नेपालको मेरो जागिर “चट”

च्यानल नेपालको मेरो जागिर आजैका मितिदेखि लागू हुने गरी “चट” भएछ। सुनेको त थिएँ १ गतेदेखि व्यापक म्यानपावर कटौति हुँदैछ भनी। तर मलाई त थाहा पनि थिएन। बिहानको सिफ्टमा मजाले आफ्नो र अरुको पनि (मेरो काम अन्तर्राष्ट्रिय समाचारको डेस्कमा हो, समाचार बनाउने, त्यस अनुसारको भिजुअल खोज्ने अनि एडिटिङमा मिलाउने। तर अरु मान्छे नभएकोले बिहानी डेस्कका शम्भु पोखरेलले सहयोग गर्न आग्रह गरे बमोजिम अरु समाचार टाइप गरेर मिलाइदिई पावरप्वाइन्टमा स्लाइड मिलाएर पढाउन समेत सहयोग गरिरहेको थिएँ केही दिनदेखि) काम सकाएर घर फर्किसकेको थिएँ। साँझ सहकर्मी बालचन्द्र मिश्रले फोन गरेर हाजिरकपीमा मैले बिहान गरेको हाजिरलाई समेत केरेर “लेफ्ट” भनी लेखिएको छ भनेपछि मात्र थाहा पाएँ। उहाँका अनुसार “कू”मा पर्ने न्युजका अरु सहकर्मीहरुमा राधेश्याम दाहाल, मणी दाहाल, रञ्जन झा, कोमल शेरचन पनि रहेछन्। इन्टरटेनमेण्टका प्रायः सबै पनि निकालिनेमा परेका छन् रे। निकालिएकोमा भन्दा पनि अब गरिसकेको कामको पैसा कसरी उठाउने भन्ने चिन्ताले पो सताउन थाल्यो त मलाई। हिसाब गरी हेर्दा त पोहोरको असोज, कात्तिक, मंसिर, पुस, माघ, फागुन, चैत र यस वर्षको भदौ र असोज अनि स्पेसटाइममा काम गर्दाखेरीको असार, साउन र भदौ गरी एक वर्ष बराबरको तलब रकम पो उठाउन बाँकी रहेछ त। पैसा नलिई अवकाश पत्र बुझ्ने कुरा त आउँदैन। खै, कसरी, के पो गर्ने हो, म त सार्‍है दुविधामा पो परेँ त। बाँकी
च्यानल नेपालबाट अलग्गिनु परेकोमा खासै दुःख लागेको छैन भनेर भनौं भन्दा पनि किन-किन त्यो खबर सुनेदेखि मन अलि अशान्त झैं भइरहेको छ। यो जागिर भन्ने चिज पनि अनौठोको हुने रहेछ। तलब समयमा नआउने भए पनि जागिर छ भन्ने एउटा भर हुने रहेछ। १० वर्षभन्दा बढी भयो मैले पत्रकारिता गरेको तर आज पहिलो पटक बिना कुनै जागिर स्वतन्त्र बनेको छु म।
मलाई थाहा छ नेपालका एक-दुईलाई छाडेर सबै मिडिया हाउसको आर्थिक स्थिति ठीक छैन। कुन ठाउँमा कति महिना भयो तलब नदिएको भनी प्रतिस्पर्धा चल्छ। यी कुराहरु सार्वजनिक रुपमा बाहिर आउँदैनन्। बिचरा पत्रकारहरु, सबैको दुःखका बारेमा लेख्छन्, तर आफ्नै दुःख चुपचाप सहन्छन्। अरु विकल्प पनि छैन उनीहरुको।
पहिला स्पेसटाइम र पछि च्यानल नेपालमा हुँदा कहिले पनि समयमा तलब पाइएन। त्यसअघि म सिटी टाइम्स सन्ध्याकालीन दैनिकमा सम्पादकका रुपमा काम गर्थेँ। त्यहाँ पनि झण्डै पाँच वर्षसम्म काम गर्दा मलाई तलब भनेर छुट्याएर कहिले रकम दिइएन। त्यहाँ काम छाड्नु केही महिनाअघि मात्रै मलाई केही रकम तलबका रुपमा दिइने भनी छुट्याइएको थियो तर त्यो पनि नियमित नभएपछि मैले त्यहाँ काम गर्दागर्दै नयाँ सडक दैनिकमा काम थालेको थिएँ। तर नयाँ सडक पनि बन्द भयो। त्यसपछि स्पेसटाइममा आएँ। भदौ १६ को कान्डमा तोडफोड भएको कारण देखाई त्यो पनि बन्द भयो। अनि च्यानल नेपालमा हामीलाई सरुवा गरिएको थियो।
यसअघि २०६० वैशाख २९ गतेको दिन म सम्झन्छु। त्यतिबेला मैले पाँच वर्षदेखि काम गरिरहेको सिटी टाइम्स सन्ध्याकालीन छाड्ने कठोर निर्णय गरेको थिएँ। खासमा स्पेसटाइमबाट तीन महिना हुन लाग्दा पनि तलब नदिएकोले आर्थिक अभाव सार्‍है भइरहेको थियो । खल्तीमा पैसाको एकदमै कमीका कारण शान्तिनगर( स्पेसटाइम कार्यालय) देखि घर कालिमाटीसम्म हिँडेर आएको पनि कति दिन भइसकेको थियो । अनि भोलिपल्ट पीएलपी (मेरी एक महिला मित्र) को बिहेको भोजमा जानका लागि दाइजो पनि किन्नु थियो । त्यसैले शुक्रबारदेखि नै मैले सिटी टाइम्सका एकाउन्टेण्ट उत्तमलाई अलिकति पैसा चाहिन्छ है भनेर भनेको थिएँ । आइतबार उसले कुरा गरेको थियो रे त्यो प्रकाशनका सर्वेसर्वा सुजिव बज्राचार्यसित। त्यो दिन दिने नामै लिएन । उसले अलि पछि आउन मिल्छ? भनेर सोध्दैथियो र मैले चाहिँ अब भोलिमात्रै आउँला भनेर भनेको थिएँ। तर आज पैसा भयो भनेर सोध्दा त उसले मेरो कुरामा सुनुवाई होला जस्तो लागेन अब आफै एकचोटी कुरा गर्नु भनेर पो भन्यो । त्यसपछि त मलाई झनक्कै रिस उठ्यो । चाहिएको बेला दुई हजार पनि दिन नसक्ने अफिसमा किन काम गरिरहनु जस्तो रिस उठ्यो ।
त्यति नै बेला अब म सिटी टाइम्स छाड्छु भन्ने सोचिसकेको थिएँ । तर त्यतिबेला रिसलाई सम्हालेर बसेँ र त्यो दिनको सबै काम सकाएर निस्केँ । बाटोभर रिसले मुर्मुरिरहेको थिएँ ।
अरू बेला भएको भए स्पेसटाइम पनि जाँदिन थिएँ होला मूडअफ भएकोले। तर त्यो दिन सहकर्मी बालचन्द्र मिश्र पनि विदामा बस्नुभएकोले जानै पर्ने बाध्यता थियो । त्यसैले बिस्तारै हिँडेँ अफिसतिर । टेम्पोभर पनि म त्यही कुरा सोच्दै थिएँ र जस्तै भावनाले जित्न खोजे पनि त्यसलाई दबाएर म सिटी टाइम्स जाँदै जाँदिन भन्ने निर्णय गरेको थिएँ।
त्यो दिन मैले आफ्नो व्यक्तिगत डायरीमा यस्तो लेखेको रहेछु,
“सिटी टाइम्स नजाने भनेर मैले गरेको निर्णय सही हो वा होइन त्यो त भविष्यले नै बताउँछ तर मैले त्यत्रो गर्दा पनि मलाई आवश्यक परेको बेलामा दुई हजार वा जतिसुकै भए पनि पैसा दिन इन्कार गर्नुले मेरो चित्त नदुख्ने भनेको त हुँदैन । पैसा नै नलिई त कसले पो काम गर्छ र । फेरि त्यहाँ सबैभन्दा बढी जिम्मा पनि त मेरै नै थियो । खैर छादिदिउँ यी कुरा। अब जे हुन्छ भविष्यले देखाउँछ।”
आज फेरि च्यानल नेपालबाट निकालियो रे भन्ने सुन्दा झण्डै-झण्डै त्यस्तै अनुभव भइरहेको छ। कम्प्युटरमा यी शब्दहरु टाइप गरिरहँदा पौने दुई बजेको छ। यत्रो वर्ष कुनै न कुनै संस्थामा जागिर खाएर बसिरहेको आज एकाएक स्वतन्त्र हुन पुगेको छु। अब मेरो लागि यो ब्लगबाहेक अरु केही मञ्च छैन। न आम्दानीको कुनै स्रोत नै छ। बाँच्नका लागि के गर्ने हो, निश्चित गरिसकेको छैन। केही दिन त च्यानल नेपाल नै जानुपर्ला, आखिर पत्र नबुझेसम्म त वैधानिक रुपमा त्यहीँ कै हुँ नि म।
जस्तै दुःखकष्ट भए पनि काम गर्दाको तलब पाए च्यानल नेपाललाई नमस्कार गरेर उत्तरोत्तर प्रगतिको कामना गरेर खुसी साथ नै हिँडिन्थ्यो। तर गरिसकेको कामको पनि तलब दिन कति झुलाउने हो, यो सोचेरै दिक्क लागिरहेको छ। हे भगवान्, सहायता गर। दुःखको बेला भगवान नै सम्झिनु पर्दो रहेछ……..!